- Mesajlar
- 70
- Credits
- 0
Halhin Gol Muharebesi (Rusça: Бои на Халхин-Голе / Boi na Khalkhin-Gole, Halha Nehrinde Çatışma, Japonca: ノモンハン事件 / Nomonhan Jiken, Nomonhan Olayı, Moğolca: Халхын голын байлдаан / Khalkhin Golin Baildaan, Halkha Nehri Savaşı, SSCB-Moğolistan Halk Cumhuriyeti ile Japon İmparatorluğu-Mançu İmparatorluğu arasında 11 Mayıs - 16 Eylül 1939 tarihinde meydana gelen sınır çatışmaları. Sınır Sorununun Tarihçesi 1734'te Çin'in Çing Hanedanının belirttiği Dış Moğolistan ile İç Moğolistan arasındaki sınır Nomonhan (Номон-Хан-Бурд-Обо / Nomon Khan Burd Obo)'dan geçmekteydi. Bu sınır Moğolistan'ın bağımsızlık ilan etmesinden sonra tekrardan Moğolistan ile Çin tarafından kabul edilmekteydi. Fakat 1932'de kurulan Mançukuo İç Moğolistan'ın güney sınırı için mevcut sınırdan yaklaşık 20 kilometre güneyinde bulunan Halha Nehri'ni sınır olduğunu iddia ederek öteden beri yörüklerin serbestçe hayvancılığı işlediği bu bölgede münakaşa yaratmıştı. 10 Ağustos 1938'de Hasan Gölü Muharebesi (Changkufeng Olayı)'nin mütarekesi Moskova'da imzalandıktan sonra sınırları sakinleşti. Ancak Ocak 1939'da Moğolistan 7. Sınır Muhafız Noktası'na bağlı bir üsteğmen ve 212 erin sınırı aşarak keşif görevinde bulunurken Mançukuo tarafında esir alınmasıyla sınır bölgesinde çatışmalar yoğunlaşmaya başladı. Zamanla Moğolistan'a Sovyetler Birliği'nin, Mançukuo'ya ise Japonya'nın takviye birliklerini yollamalarıyla çatışmalar şiddetlenecekti. Birinci Halha Nehri Olayı (11 - 31 Mayıs 1939) 11 Mayıs 1939 sabah erken saatte sınırı geçen 20-60 kadar Moğol askerinin Nomonhan civarında bulunan Mançukuo Sınır Gözetme Noktası'na karşı hücum etmesiyle çatışma başladı. 12 Mayıs'ta 700 Moğolun sınırı geçtiği rapor edildi. 13 Mayıs'ta 23. Tümen () Komutanı Korgeneral Michitarō Komatsubara (), Tümenin keşif alayına bağlı Komutanı Yarbay Yaozō Azuma (東 八百蔵) komutasında bir müfreze (Azuma Müfrezesi) kurdurarak 300 Mançukuo birlikleriyle beraber hareket ettirdi. Ancak rapor edilen 700 rakamı yanlış bilgi olup aslında yüzü aşamayan Moğol, hemen Halha Nehri'nin ötesine çekildi. Komatsubara hareketin maksadının tamamlandığını düşünerek Azuma müfrezesinin geri dönüşünü emretti. Moğolistan Başkumandanı Mareşal Horloogiyn Çoybalsan (Хорлоогийн Чойбалсан), 15 Mayıs'ta Sınır Muhafızı'na, ana birliklerinin varıncaya kadar Halha Nehri hattını savunmasını emrederek Moğol 6. Süvari Tümeni'ni ilerletti. 20 Mayıs'a kadar Kızıl Ordu 57. Özel Nişancı Kolordusu (57-й особый стрелковый корпус)'suna bağlı ve Kıdemli Teğmen Bykov (А. Э. Быков)'un komutası altındaki birlikleri ilerletti. Sovyet ve Moğolistan birlikleri Khalha Nehri'nin doğu sahlinde mevzilendi. Buna farkeden Komatsubara Halha Nehri'nde düşmanı imha etmeye karar verdi. Piyade 64. Alayı () Komutanı Albay Takemitsu Yamagata (山縣 武光) komutasındaki Yamagata Müfrezesine hareket emrini vererek 28 Mayıs hücume geçirdi. Japon Keşif Birlikleri Rus ve Moğolların ricaat yolunu keserek müfrezeden ayırılarak yanından hücum etti. Fakat Sovyetler ve Moğolların üstün mekanize birlikleriyle Halha Nehri'nin batı sahlinde konuşlandıran topçu ateşinin desteğiyle karşı hücumuna geçti. Cephenin ortasında kuşatılan Azuma Müfrezesi 29 Mayıs'ta süngü hücumu düzenledi ve imha edildi. Korgeneral Komatsubara durumunu inceleyerek ricaat kararını verdi. 31 Mayıs'ta Yamagata Müfrezesi de ricaat emri yüzünden geri çekildi. Sovyetler ve Moğollar da 30 Mayıs'ta Halha Nehri'nin batısına çekildi. Böylece Birinci Halha Nehri Olayı sona erdi. Dosya:Khalkhin Gol Japanese Ki 27 1939.jpg|Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri 97 Tip Nakajima Ki 27 avcı uçağı Dosya:Mitsubishi Ki 21-2s.jpg|Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri 97 Tip Mitsubishi Ki 21 ağrı bombardıman uçağı Dosya:Khalkhin Gol Soviet i 16 1939.jpg|Polikarpov I-16 avcı uçağı İkinci Halha Nehri Olayı (Temmuz-Ağustos 1939) Beyaz Rusya Askeri Bölgesi Komutanı Vekili Komkor ( - Kolordu Komutanı) Georgi Jukov 2 Haziran’da Moskva'ya çağırıldı ve bölgeye gitmesi emredildi. Bölgeye varan Jukov, Halha Nehri doğu sahilini savunarak derin karşı saldırıyı hazırlanacağını açıkladı. Milli Savunma Halk Komiserliği, 6 Haziran'da 57. Kolordu Komutanı Komdiv ( - Tümen Komutanı) Nikolay Feklenko (Николай Владимирович Фекленко) 'yu azlederek yerine Jukov, askeri komiserliğine tümen komiseri Mihail Nikişev (Михаил Сергеевич Никишев) ve kurmay başkanlığına Kombrig ( - Tugay Komutanı) Mihail Bogdanov () getirildi.Japon Temmuz taarruzuHer iki taraf bölgede birliklerini kurdular, kısa zamanda Japonlar savaş alanında 30.000 personele sahip oldu. Sovyetler yeni bir kolordu komutanı, Komkor Georgi Jukov'u yolladı, Jukov 5 Haziran'da bölgeye ulaştı ve çatışma alanına daha fazla motorize ve tank birliklerini getirdi. Jukov ile birlikte İspanya İç Savaşı'nda "General Duglas" lakabıyla tanınmış Yakov Smuşkeviç () de uşuç birlikleriyle bölgeye ulaştı. 27 Haziran'da Japonlar hava saldırlarını başlattı. Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri 2. Hava Tugayı'na bağlı 107 savaş uçağı (24 ağır bombardıman uçağı, 6 hafif bombardıman uçağı, 77 avcı uçağı) Tamsagbulag (Tamusk)'taki Sovyet hava üssüne karşı hava bombardımanı düzenledi. Ancak bu saldırı Tokyo'daki İmparatorluk Kara Kuvvetleri Genelkurmayı'nın izni almadan Kantō Ordusu () Üst Kurmayı Binbaşı Masanobu Tsuji () tarafından planlanarak sadece Kantō Ordusu'nun emriyle gerçekleştirildi. Hızlı bir şekilde olayın tırmanmasını önleme ve Nomonhan 'ı tutuma çabalarıyla Tokyo derhal hava birliklerine herhangi hava saldırısını yapılmayacağına dair emrini verdi. Haziran ayı boyunca, Nomonhan yakınındaki nehirin iki tarafındaki Sovyet ve Moğolların faaliyetleri ve yalnız kalmış Mançukuo birliklerine karşı küçük çaptaki saldırları hakkında sürekli rapor edildi. Ayın sonunda, Japon 23. Tümeni Komutanı Kolgeneral Michitarō Komatsubara'a, "istilacıları kovma" izni verildi. Japonların planı iki çatallı saldırı içindi. 23. Tümen'in Piyade 71. Alayı (, Albay Tokuzō Okamoto, 岡本 徳三) ve Piyade 72. Alayı (, Albay Mikio Sakai, 酒井 美喜雄) ve Piyade 64. Alayı (Albay Takemitsu Yamagata)'nın bir taburu ve Piyade 7. Tümen ()'den ödünç alınan Piyade 26. Alayı (, Albay Shinichirō Sumi, 須見 新一郎) olmak üzere üç alay ile bir alaydan ibaret Japon birlikleri, Halha Nehri'ni geçerek ilerledi ve nehrin batı yakasında bulunan Baintsagan Tepesi'ndeki Kızıl Ordu birliklerini imha etti. Akabinde sola dönüp güneye Kawamata Köprüsü'ne doğru ilerledi. Saldırının ikinci çatalı ise Kolgeneral Yasuoka Masaomi () komutası altında, Tank 3. Alayı (, Yarbay Kiyotake Yoshimaru, 吉丸 清武) ve Tank 4. Alayı (, Yarbay Yoshio Tamada, 玉田 美郎), Piyade 64. Alayı'nın bir kısımı, 7. Tümen'e bağlı Piyade 28. Alayı ()'nın bir taburu, İstihkam 24. Alayı ve Saha Topçu 13. Alayı (Albay Takahisde Ise, 伊勢 高秀)'ndan oluşturulan Japon Kara Kuvvetleri 1. Tank Grubu (Yasuoka Müfrezesi)'nun göreviydi. Bu birlik nehrin doğu yakası ve Haylastin Nehri (Хайластин-Гол, Holsten Nehri)'nin kuzeyinde bulunan Sovyet askerlerine saldıracaktı. Kolgeneral Yasuoka Masaomi
