‘İlk’lerin ve ‘en’lerin şehri olarak anılan Bergama, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde. İncil’de adı geçen yedi kiliseden biri Bergama’da ve Zeus Sunağı’ndan da bahsediliyor... Ancak ne var ki sunak çok uzaklarda. Ve ilginçtir, sunağı bulunduğu topraklardan çalan Carl Humann’ın mezarı Bergama’da... Akropolde, Zeus Sunağı’nın olduğu temellerde gözlerimi kapatıp sunağı düşlüyorum. Gözlerimi açtığımda önümde boylu boyunca uzanan Bakırçay Ovası... Sunağın kalan temellerinin yanında bir mezar var. Onu kaçırıp Almanya’ya götüren Carl Human’ın burada, bu temel kalıntılarında yatıyor olması arasındaki ironiyi sorguluyorum. Bugün Zeus Sunağı’nın bulunduğu yerde üç tane çam ağacı var. Burayı izlerken eserler kaçırılmış olsa da yaşanmışlığın ve toprakların götürülemeyeceği gerçeğiyle yüzleşiyorum. Yolunuz düştüğünde siz de Zeus Sunağı’nın temellerinde durup Bakırçay Ovası’na bakın ve Zeus Sunağı’nı düşleyin.
Peki bu zeus sunagi nasil calindi ?
Bergama-Dikili yolunu yapmak için geldiği söylenen Carl Humann’ın aslında eseri bulmak için gizlice çalışmalar yürüttüğü biliniyor. Bergama Akropolü’ndeki Bizans duvarları arasında kabartmaları fark eden Humann, bu yapıların Zeus Sunağı’na ait olduğunu tahmin edip derhal Prusya Müzeler Müdürü Alexander Conze’ye bildirdi. Yol yapımı için taş taşıma bahanesiyle kalabalık bir ekip kurdu ve sandıkladığı parçaları Çandarlı’da bekleyen Alman gemilerine taşımaya başladı. Bergamalılar bir şeylerin ters gittiğini fark etti ve bir süre sonra sandık kervanlarının yolunu kesti. Korkuya kapılan Humann, devreye Alman konsolosluğunu soktu. Almanya’ya karşı büyük borç içinde olan Osmanlı’nın eli kolu bağlandığı için bölgeye halkı yatıştıracak bir paşa ve silahlı birlik gönderildi. Paşa da Almanlar tarafından karşılandı, güzel bir şekilde ağırlandı, adeta ağzına bir parmak bal çalınarak susturuldu...
Peki bu zeus sunagi nasil calindi ?
Bergama-Dikili yolunu yapmak için geldiği söylenen Carl Humann’ın aslında eseri bulmak için gizlice çalışmalar yürüttüğü biliniyor. Bergama Akropolü’ndeki Bizans duvarları arasında kabartmaları fark eden Humann, bu yapıların Zeus Sunağı’na ait olduğunu tahmin edip derhal Prusya Müzeler Müdürü Alexander Conze’ye bildirdi. Yol yapımı için taş taşıma bahanesiyle kalabalık bir ekip kurdu ve sandıkladığı parçaları Çandarlı’da bekleyen Alman gemilerine taşımaya başladı. Bergamalılar bir şeylerin ters gittiğini fark etti ve bir süre sonra sandık kervanlarının yolunu kesti. Korkuya kapılan Humann, devreye Alman konsolosluğunu soktu. Almanya’ya karşı büyük borç içinde olan Osmanlı’nın eli kolu bağlandığı için bölgeye halkı yatıştıracak bir paşa ve silahlı birlik gönderildi. Paşa da Almanlar tarafından karşılandı, güzel bir şekilde ağırlandı, adeta ağzına bir parmak bal çalınarak susturuldu...
